www.awf88tir.fora.pl

Magda Kowalczyk

Filozofia-„PHILEO” (lubię, kocham, dążę do czegoś, miłuję coś)+SOPHIA (mądrość) najogólniej można ją zdefiniować jako nauke zajmującą się ogólnymi rozważaniami na tamat istoty i struktury bytu, ludzkiego poznania, zasad wartościowania, miejsca człwieka w świecie, i jego poglądów na świat; jako naukę obejmującą tradycyjnie historię filozofii, teorię poznania, ontologię, logikę, psychologie, socjologię, etykęi estetykę (filozofia jest nauką o nauce). Filozofia jest także sztuką rozmyślania, rozważania, zastanawiania się nad wszystkim.

Filozofia przyrody - dział filozofii zajmujący się formułowaniem wniosków filozoficznych wynikających z dokonań nauk przyrodniczych. Filozofia przyrody, w odróżnieniu od filozofii nauki, nie zajmuje się krytyką i analizą metod badawczych stosowanych przez nauki przyrodnicze, lecz raczej stara się wyciągać daleko idące wnioski z dokonań tych nauk, przyjmując je za rodzaj pewnika. Filozofię przyrody dzieli się często na filozofię przyrody ożywionej i nieożywionej. Filozofia przyrody w Starozytnej Grecji- nauka zajmujaca się przede wszystkim przyrodą i zjawiskami , jakie w niej zachodzą. Greccy filozofowie przyrody przyjmowali z pewnik, ze coś musiało istnieć od zawsze. Zastanawiali się natomiast jak to możliwe, że woda może zmienić się w żywą rybę, a martwa ziemia w wysokie drzewa i barwne kwiaty oraz jak dziecko może powstać w łonie matki. Filozofowie na własne oczy widzieli, że w przyrodzie zachodzą zmiany. Zastanawiali się jednak w jaki sposób te zmiany były możliwe i w jaki sposób jakaś substancja może zmienić się w coś zupełnie innego, np.w coś zywego? Wspólny dla pierwszych filozofów jest pogląd, że musi istnieć okreslona pierwotna pramateria (arche), będąca zasadą wszelkich zmian ( musi istnieć coś, z czego wszystko bierze swój początek i do czego powraca). Filozofowie przyrody dali podstawy wszystkim poźniejszym naukom perzyrodniczym, ponieważ obserwowali przyrodę, starając się zrozumieć procesy w niej zachodzace. W ten sposób filozofowie uwolnili się od religii. Głowni przedstawiciele filozofii przyrody:
MONISCI;
TALES Z MILETU- pramaterią jest woda, wszystko, co istnieje zbudowane jest z wody, uznawał hylozoizm (zdolność do ruchu jako podstawowa właściwość przyrody, będącą objawem jej życia i duszy)
ANAKSYMANDER- przyjął jako osnowę wszelkiego bytu APEJRON(bezkres, pramateria nie ma postaci wyjściowej, jest nieokreślona i bezkresna, elastyczna i niepodzielna, ma zdolność przybierania róznych kształtów).
ANAKSYMENES- osnową wszelkich rzeczy jest powietrze, które moze przyjmować różne kształty, (woda to zageszczone powietrze, ziemia to zagęszczona jeszcze bardziej woda, a ogień to rozrzedzone powietrze)
PARMENIDES- wszystko, co istnieje, istnieje od zawsze, żadna prawdziwa zmiana nie jest mozliwa, nic nie może się zmienić w nic innego niż to, czym dokładnie jest. Parmenides zdawał sobie sprawę, że w przyrodzie następują ciągłe zmiany, ale jego zmysłowe postrzerzenia, nie zgadzały się z tym, co podpowiadał mu rozum. Wg jego teorii poznanie zmysłowe jest fauszywe i nie zgadza się zludzkim rozumem.
HERAKLIT- pramaterią jest ogień, panta rhej-wszystko płynie, wszystko jest w ruchu, przyroda ulega ciagłym transformacjom, zmianom, nie ma stalego punktu oparcia, punktem oparcia jest sama zmiennosć, nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki, (nie można dlatego, że w każdym momencie "napływają nowe wody", które sprawiają, że rzeka nigdy nie jest taka sama). Procesem przemian kieruje LOGOS- rozum, jest nie tylko cecha ogólnoludzką, ale również wszechswiata(kosmosu),
ZENON Z ELEI- drogą dedukcji dowodzi że ruch nie istnieje (Strzała - Lecąca strzała w chwili teraźniejszej nie porusza się, lecz spoczywa w powietrzu i nie przebiega żadnej przestrzeni; i tak samo jest w każdej innej chwili. Ale czas składa się z chwil, więc strzała nie może posuwać się naprzód w powietrzu, lecz spoczywa.), Zenon jednak nie brał punktu wyjścia w czasie i przestrzeni, wświecie rzeczywistym nie można dzielić odcinków w nieskończonosć, wszystkie zjawiska są ciagłe a nie punktowe.
PLURALIŚCI;
EMPEDOKLES- odrzucił wyobrażenie o istnieniu jednej tylko pierwotnej materii, niemożliwe jest aby w przyrodzie istniał tylko jeden pierwiastek. Przyroda zbudowana jest w sumie z 4 pierwotnych składników (korzeni): ziemi, powietrza, ognia i wody. Wszystkie zmiany w przyrodzie spowodowane są łączeniem się i rozdzielaniem tych 4 substancji. Ponadto istnieją w przyrodzie miłość (łączy rzeczy) i waśń(rozdziela rzeczy)
ANAKSAGORAS- przyroda zbydowana jest z bardzo maleńkich cząsteczek(in. ziaren, zrodków, homoimerii ), niewidzialnych dla oka, wszystko mozna podzielić na cząstki, ale nawet w najmniejszej jest częsć wszystkiego. Ruch został spowodowany przez pewną siłę podporządkowujacą- umysł lub ducha.
DEMOKRYT- stworzył materialistyczny poglad na świat, atomy są idealnym budulcem wszystkich rzeczy, są niepodzialne, wieczne, znajdują się w ciągłym ruchu, łączą sie wg. podobieństwa, najdelikatniejsze i najgładsze są atomy duszy, która wskutek tego może przenikać całe ciało, niemniej jednak jest materialna i podlega rozkładowi. Atomy duszy rozsiane są w powietrzu i człowiek wciąga je wraz z oddechem.
PITAGOREJCZYCY;
PITAGORAS- Według Pitagorasa z Samos świat jest boskim tworem, gdzie człowiek powinien zwyciężać w sobie naturę zwierzęcą i dążyć do boskiej. Uważał, że podstawą wszelkiego bytu są liczby i związane z nimi dziedziny wiedzy: geometria, arytmetyka i muzyka. W swych rozważaniach opierał się na wierze- orfizm.

Teoria poznania-zjamuje się procesem poznania, zadaje sobie pytania o źródła naszej wiedzy, zadaje sobie pytania w jaki sposób poznajemy, zadaje pytania o wiarygodność naszej wiedzy, zadaje sobie pytania czym jest prawda. W teorii poznania chodzi również o metody (narzędzia, techniki, sposoby) poznawania wiedzy. Teoria poznania traktuje o przedmiocie, treści, procesach, sposobach, granicach i kryteriach poznania ludzkiego.

Gnozeologia- nauka o poznaniu, dział filozofii zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością.

Epistemologia- nauka o wiedzy, rozważa naturę takich pojęć jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienie.

Logika -(gr. λόγος, logos - rozum) nauka normatywna, analizująca źródła poznania pod względem prawomocności czynności poznawczych z nimi związanych. Zajmuje się badaniem ogólnych praw, według których przebiegają wszelkie poprawne rozumowania, w szczególności wnioskowania. Logika, jako dyscyplina normatywna, nie tylko opisuje jak faktycznie przebiegają rozumowania, ale także formułuje twierdzenia normatywne, mówiące o tym, jak rozumowania powinny przebiegać.

Hylozoizm-hyle-materia, zoizm-żyje własnym życiem, materia nie jest skostniała, jest wrażliwa, uduchowiona, tez żyje. Jest to poglad filozoficzny charakterystyczny dla wczesnych stadiów rozwoju materializmu, przypisujący zycie, zdolność poruszania się i właściwości duchowe calej materii.

Aksjologia – nauka o wartościach, zajmująca się badaniem natury wartości oraz podstawami i kryteriami wartościowania.

Etyka-nauka o moralności,
etyka opisowa- zajmuje się opisywaniem rzeczywistości , zajmuje sie również opisem, analizą i wyjasnieniem rzeczywiście istniejącej moralnościi ustaleniem dyrektyw moralnego postępowania.
etyka normatywna-normy, które stwarzają ludzie wokół siebie, zbiór norm moralnych, zasad postępowania przyjętych i obowiązujących w danej epoce i zbiorowości społecznej.

Estetyka – nauka o społecznych i psychologicznych źródłach powstania sztuki i poglądów na sztukę, o społecznej funkcji sztuki i prawidłach jej rozwoju, o kryteriach oceniania przedmiotów ze wzgledu na jch piękno oraz o rozwoju historycznym tych kryteriów, nauka o pięknie.

Metafizyka –dyscyplina filozoficzna obejmująca ogólną teorię bytu, czyli ONTOLOGIĘ (jedna z dyscyplin metafizyki, a przez innych utożsamiana z metafizyką). Zajmuje się problematyką stosunku materii do ducha, a stąd zjawisk fizycznych do psychicznych.

Hedonizm – jest to filozoficzna doktryna sformułowana po raz pierwszy przez Arystypa z Cyreny, a powtarzająca się wielokrotnie w dziejach filozofii, uznająca przyjemność, rozkosz, bądź unikanie przykrości za najwyższe lub jedyne dobro, cel życia i naczelny motyw ludzkiego postępowania. (człowiek powinien szukać szczęścia w sobie samym, szczęście nie powinno w konsekwencji przynosić przykrości).

Cynizm –postawa zyciowa, charakteryzująca się nieuznawaniem obowiazujących w danym srodowisku praw i obyczajów, wyzywające i lekceważące, odnoszące się do ogólnie przyjętych i uznanych wartosci, zasad etycznych.
Doktryna greckiej szkoły filozoficznej, założonej przez Antystynesa z Aten, głosząca że życie zgodne z naturą jest najwyższą cnotą, a szczęście polega na braku potrzeb materialnych, nie uznająca norm religijnych, moralnych, prawnych i obyczajowych oraz instytucji społecznych.

Epikureizm – skrajna forma hedonizmu, w XVIw. (odrodzenie, renesans) miał największy rozwój (CARPE DIEM). Życie jest krótkie i trzeba żyć intensywnie, liczą się dobra doczesne. Jest to materialistyczna i ateistyczna doktryna filozoficzna w etyce, uznająca jedynie dobra doczesne, a jako cel najwyższy szczęście człowieka, za które on sam jest odpowiedzialny (CZŁOWIEK KOWALEM SWOJEGO LOSU). Jest to również postawa życiowa polegająca na dążeniu do niczym nie skrępowanego używania życia.

Stoicyzm- twórcą był Zenon z Kition. Jest to doktryna filozoficzna zajmujaca się głównie etyką, wg. której najwyzszym i jedynym dobrem jest cnota, rozumiana jako życie zgodne z zasadami rozumu, a warunkiem szczęścia i prawdziwej wolności jest panowanie nad sobą i zobojetnienie wobec cierpień i niepowodzeń. Jest to również postawa życiowa carakteryzująca się panowaniem nad sobą, równowagą duchową i niewzruszonym spokojem.

Atomizm - (z greckiego "atomos" - niepodzielny), pogląd, wg którego każdego rodzaju rzeczywistość - zarówno tzw. materialna, jak duchowa (psychiczna) - tworzą elementy proste: atomy. Także sposób tłumaczenia zjawisk, polegający na rozkładaniu ich na czynniki pierwsze.

Sofiści - np Protagoras –sofiści- V wiek p.n.e. – szkoła filozoficzna w Atenach o orientacji humanistycznej i relatywistycznej; wędrowni nauczyciele przygotowujący uczniów do życia publicznego poprzez nauczanie retoryki, polityki, filozofii, etyki. Rola sofistów w życiu intelektualnym Grecji była doniosła. Badaniom naukowym nadali oni kierunek humanistyczny. Poprzednio filozofia badała przede wszystkim przyrodę, sofiści położyli nacisk na człowieka (antropocentryzm filozoficzny) i społeczeństwo. Metody badań oparli na empiryzmie, a nie jak poprzednio na dedukcji. Mieli również inny niż poprzedni filozofowie pogląd na naturę poznania. Uważali, że wiedza może spełnić tylko minimalne wymagania, gdyż umysł ludzki nie może ogarnąć absolutu. Byli oni krytykowani przez konserwatystów za to, że sprzedawali wiedzę (wiedza towarem), sprzeciwiali się religii i oligarchii, tradycyjnemu systemowi wartości głosząc wolność ducha. Twierdzili np., że wartość człowieka opiera się na wiedzy a nie na szlachectwie krwi. "Sofista" oznaczał początkowo "uczonego", później nabrał pejoratywnego znaczenia ("pseudouczony").

Protagoras- HOMO MENSURA- człowiek jest miara wszechrzeczy,1) RELATYWIZM- pomimo prawdy absolutnej istnieje prawda życiowa, mamy prawo mieć własne życie, prawda jest zależna od punktu widzenia, każdy widzi wszystko inaczej, więc każdy będzie postrzegał inną prawdę (obiektywnej); 2) PRAKTYCYZM- Ważna jest ta prawda która jest praktyczna, nawet jeśli wydaje się być absurdem. Praktyka jest kryterium prawdziwości twierdzeń, prawda zyciowa-coś , co może sięprzydać, mozna człowieka nauczyć praktycznych umiejetności -najważniejszy jest cel. 3)KONWENCJONALIZM- umowa, niepisane prawa, którymi ludzie się kierują, są pewne reguły, którym podlegamy, Nie ma prawd powszechnych, są tylko umowy, że jakaś prawda jest powszechna.

Scholastyka - okres w rozwoju filozofii chrześcijańskiej (właściwie katolickiej), który rozpoczął się około XII wieku. Obejmowała wiele nurtów filozoficznych, których wspólną cechą było podejmowanie problemu zgodności prawd wiary chrześcijańskiej z rozumem naturalnym. Powstała z potrzeby pełnego zrozumienia tego, w co się wierzy (zgodnie z formułą św. Anzelma z Canterbury: fides quaerens intellectum – wiara szukająca rozumienia). Również metoda (scholastyczna) polegająca na rozwiązywaniu problemów poprzez racjonalne badanie argumentów za i przeciw.Scholastyka jest to filozofia głosząca, że każde twierdzenie można udowodnić za pomocą Biblii.Podstawowe założenie scholastyki: Dogmaty i prawdy wiary są niepodważalne, nie można jednak ich uzasadnić za pomocą rozumu.. Metody rozumowego dowodzenia oparte były na pismach logicznych Arystotelesa i Boecjusza.Scholastyka stała się podstawą teologii, czyli nauki o Bogu. Najbardziej znanym filozofem i teologiem scholastycznym był św. Tomasz z Akwinu, który połączył myśl chrześcijańską z arystotelizmem. Wielkim myślicielem średniowiecza, zasłużonym dla rozwoju scholastyki był także Albert Wielki.Ze względu na rygorystyczne stosowanie jednego, ustalonego sposobu rozumowania, z czasem scholastyka zdobyła sobie wielu przeciwników. Dziś potocznie "scholastyka" oznacza dogmatyczne filozofowanie, rozstrzyganie sporów przez odwoływanie się do autorytetów; formalistyczne, jałowe dociekania; metodę nauczania polegającą na udowadnianiu z góry przyjętych praw.
To również metoda rozumowania charakterystyczna dla filozofii średniowiecznej, polegająca na dokładnym stosowaniu ustalonej procedury składającej się z komentowania tekstu (lectio), związanej z nim dyskusji (disputatio) oraz formułowania wniosków (determinatio). W pełni została zastosowana po raz pierwszy przez P. Abelarda, posługiwali się nią św. Tomasz z Akwinu i Duns Szkot.

MAM NADZIAJĘ ŻE SIĘ PRZYDADZĄ, MIMO ZE ZOSTAŁO JUŻ NIEWIELE CZASU Very Happy

Pyra

nadal jak tu zagladam czuje dreszcz